Czarnobyl to zamknięty obszar ze strefą bezwarunkowego (obowiązkowego) przesiedlenia ponieważ obszar w dużym stopniu został zanieczyszczony z powodu wypadku w Czarnobylu w 1986 roku. Ten obszar nie może posiadać stałych mieszkańców, a działalność gospodarcza i pobyt ludzi jest ograniczony.
Podczas likwidacji katastrofy został utworzony sektor Strefy Czarnobylskiej , skąd ludzie zostali ewakuowani (w latach 1986 - 1988), a Strefę bezwarunkowego (obowiązkowego) przesiedlenia poszerzono o obszary zanieczyszczone trwałymi radionukloidami: izotopy cezu(CS), strontu (Sr) i plutonu (Pu).
Strefa Czarnobyla jest pod jurysdykcją Ministerstwa Ekologii i Zasobów Naturalnych Ukrainy i koordynowane przez Gabinet Ministrów Ukrainy. Państwowa Agencja Ukrainy ds.Zarządzania Strefą Wykluczenia wdraża politykę państwa i zarządzanie.
Kolejność wizyt i pobytów gości i pracowników, ich działalność w obszarach są regulowane przez ustawę „O reżimie prawnym na terytorium skażonym w wyniku katastrofy w Czarnobylu”. Długoterminowy pobyt lub zamieszkanie na terytorium skażonej radioaktywnie Strefy Wykluczenia jest zabronione.
Strefę Wykluczenia i Strefę bezwarunkowego (obowiązkowego) przesiedlenia ogrodzono drutem kolczastym o łącznej długości 440 km. Grunty nie mogą być wykorzystywane w celach gospodarczych i zaliczane są do kategorii szkodliwych ze względu na promieniowanie. Zewnętrzna granica Strefy Wykluczenia jest patrolowanym obszarem granicznym pomiędzy Republiką Białoruś i Ukrainą, pasem granicznym między dwoma państwami o długości 155 km.
Granice Strefy Wykluczonej tworzyło wojsko chemiczne Ministerstwa Obrony ZSRR, które likwidiwało skutki katastrofy na ChNPP.
Od 27 kwietnia 1986 r. Siły 122-go mobilnego oddziału likwidacji skutków chemicznych wojennych wypadków wyznaczyły 10-kilometrową Strefę wokół zakładu przemysłowego elektrowni, później rozbudowaną do 30 km. Regularnie przeprowadzano pomiary poziomu radiacji - najpierw w 29, a następnie w 750 miejscach. Zachodnia granica Strefy została znacznie poszerzona. Ewakuacje ludności ze strefy skażenia radioaktywnego rozpoczęły się pod koniec kwietnia - na początku maja 1986 roku, budowa chronionego obwodu została przeprowadzona w czerwcu 1986 roku siłami wojsk granicznych KGB ZSRR według standardów wyposażenia granic. Ewakuacja ludności z później utworzonej Strefy bezwarunkowych (przymusowych) przesiedleń trwała do końca 1998 r.
Po przeprowadzeniu dozymetrycznych badań została utworzona wyraźna granica skażonych terytoriów , nazwy kodowe oraz granice dwóch pierwszych sektorów 30 i 10-kilometrowej strefy zanieczyszczeń zostały wyeliminowane.
W tym czasie, w Strefie Wykluczenia i Strefie bezwarunkowego (obowiązkowego) przesiedlenia utworzyono trzy sektory: sektor sanitarnej ochrony (dawniej 10 km obszar), sektor buforowy (dawniej 30 km obszar) oraz oddzielny sektor z miastem Czarnobyl.
Dzisiaj, pod kierownictwem Agencji Państwowej znajduje się powierzchnia 2 598 km² i ponad 90 opuszczonych wiosek:
- powierzchnia Strefy Wykluczenia wynosi 2044 km ² i obejmuje 76 dawnych wiosek;
- Obszar Strefy bezwarunkowego (obowiązkowego) przesiedlenia wynosi 554 km ², w tym 18 byłych wiosek.
W Strefie Wykluczenia w Czarnobylu jest około 100 ludzi, którzy wracają do swoich domów pomimo zakazu. Większość z nich mieszka w małych grupach w Czarnobylu, we wsi Kupovatoye oraz we wsi Paryshev.
Na terenie znajduje się 5 punktów kontroli dozymetrycznej oraz 9 punktów kontroli przejściowej, gdzie turyści i pracownicy Strefy Wykluczenia przechodzą obowiązkową kontrole przy wejściu oraz badają rzeczy osobiste na poziom radiacji .
W Strefie Wykluczenia znajdują się 3 składowiska odpadów promieniotwórczych dla odpadów o niskim, średnim i wysokim poziomie radioaktywności. Są to "Buryakovka", "III etap" i PZRO "Podlesny".
Tymczasowe punkty rozmieszczenia materiałów radioaktywnych lub odpadów z niską radioaktywnością to: „Czerwony Las”, „piaszczysty płaskowyż”,i inne.
W Strefie buforowej znajduje się ChNPP, Przedsiębiorstwo po uprawie materiałów radioaktywnych i odpadów:PZRO, składownia zużytego paliwa jądrowego, specjalny punkt zajmujący się odpadami promieniotwórczymi.
Przybliżona ilość materiałów radioaktywnych i odpadów w Strefie Wykluczenia z Czarnobyla, z wyłączeniem ilości odpadów radioaktywnych i mas zawierających paliwo wewnątrz obiektu "Schronisko", przekracza 2,7 miliona m³.
